جاسوسی اینترنتی توسط دولت لیبی باهمکاری شرکت های کامپیوتری خارجی

در طبقه همکف ساختمانی شش طبقه، ماموران معمر قذافی در اتاقی جای گرفته و با کمک فناوری که از غرب تحویل گرفته بودند در ایمیل ها و پیغام‌های چت جاسوسی می‌کردند.

این اتاق که به تازگی متروکه شده، با پوسترها و دستورالعمل‌هایی به زبان انگلیسی با برچسب نام Amesys (شرکت فعال در زمینه فناوری در فرانسه، که مرکز نظارت اینترنت را برای لیبی راه‌اندازی کرد) کشف شده است.

برای مشاهده ادامه خبر به ادامه مطلب مراجعه کنید

پیغام اخطاری بر روی درب، که نشان شرکت فرانسوی Amesys را همراه خود دارد، می‌گوید: «کمک کنید تا تجارت طبقه‌بندی شده ما محرمانه باقی بماند. درباره اطلاعات طبقه‌بندی شده خارج از اداره مرکزی صحبت نکنید.»

این اتاق تقریبا یک ماه پیش توسط وال استریت ژورنال مورد بررسی و کاوش قرار گرفت. در این بررسی‌ مدارک جدیدی از همکاری شرکت‌های خارجی در سرکوب رخ داده در طول فرمانروایی 42 ساله معمر قذافی را مشاهده شدند. پرونده و فایل‌های نظارتی یافت شده، شامل پست‌های الکترونیک نوشته شده تا فوریه گذشته و پس از آغاز قیام مردم لیبی بوده است.

مثلا فایلی به تاریخ 26 فوریه ۲۰۱۱ شامل چت 16 دقیقه‌ای در یاهو بین مرد و زنی جوان است. مرد جوان گاهی به زن جوان ابراز علاقه می‌نمود، اما همچنین از مخالفتش با قذافی که او را به یک هدف بدل کرد، ابراز نگرانی می‌کرد.

مرد جوان می‌گوید «من تحت تعقیبم، نیروهای قذافی در حال تهیه لیستی از افراد هستند.» او می‌گوید که می‌خواهد مخفی شود و با زن جوان از طریق یک شماره تلفن جدید تماس بگیرد – و به زن جوان اصرار می‌کند که نقشه او را مخفی نگاه دارد. زن جوان می‌گوید: «من را فراموش نکن.»

این نوع از جاسوسی به اولویت اول حکومت قذافی از زمان آغاز انقلاب‌ها در ماه‌های اخیر در کشورهای عربی تبدیل شده بود. در اوایل سال جاری، مقامات رسمی لیبی با Amesys و چند شرکت دیگر از جمله شرکت وابسته به بویینگ به نام Narus، شرکت فعال در تولید محصولات نظارت بر ترافیک اینترنت، گفت‌وگو کرده تا از این طریق قابلیت‌های پیچیده مربوط به کنترل اینترنت را به سیستم نظارتی  موجود خود بیافزایند.

طبق اسناد بازبینی شده توسط وال استریت ژورنال و افراد خبره در این زمینه، حکومت لیبی به دنبال ابزار پیشرفته برای کنترل سرویس رمزگذاری شده اسکایپ، سانسور ویدیوهای یوتیوب و مسدودسازی دسترسی لیبیایی‌ها برای استفاده از پراکسی سرورها بوده است. جنگ داخلی لیبی تلاش حکومت قذافی را برای ادامه این روند ناکام گذاشت.

سخنگوی شرکت Narus در بیانه‌ای عنوان کرد، «Narus نظری درباره معاملات تجاری پنهانی ندارد» یک مقام رسمی وابسته به Amesys اظهارنظر در این مورد را نپذیرفت، «هیچ فروش یا ارایه‌ای از فناوری Narus در لیبی اتفاق نیافتاده است.»

فروش فناوری استراق سمع ارتباطات به صورت کلی توسط قانون مجاز بوده، و همچنین تولیدکنندگان در برخی کشورها، شامل ایالات متحده، بایستی در ابتدا تاییدیه ویژه‌ای را برای صادرات‌ دستگاه‌های استراق سمع پیشرفته کسب نمایند.

لیبی یکی از چندین کشور خاورمیانه‌ و شمال آفریقا است که با استفاده از فناوری‌های پیشرفته سعی در تحت فشار قرار دادن مخالفان داشت. شرکت‌های فناوری ایالات متحده، کانادا، اروپا، چین و هرجای دیگر، در جهت منافع خود، به رژیم‌ها برای مسدودسازی وب‌سایت‌ها، استراق سمع پست‌های الکترونیک و استراق سمع گفت‌وگوهای تلفنی کمک نموده‌اند.

مرکز نظارت بر اینترنت طرابلس، بخش بزرگ تشکیلات نظارتی ساخته شده توسط قذافی برای زیر نظر داشتن مخالفانش بوده است. افراد آشنا در این زمینه می‌گویند، Amesys در سال 2009 این مرکز را با فناوری‌ بازرسی عمیق بسته‌های اینترنتی مجهز کرده است، فناوریی که یکی از پیشرفته‌ترین تکنیک‌ها برای جاسوسی در فعالیت‌های آنلاین مردم به شمار می‌رود.

شرکت چینی ZTE همچنین نوعی فناوری برای مرکز نظارت لیبی را فراهم نموده بود. Amesys و ZTE بازوان امنیتی متفاوتی برای قذافی بوده‌اند. سخنگوی ZTE اظهارنظر در این باره را نپذیرفت.

طبق پست‌های الکترونیک بررسی شده توسط وال استریت ژورنال، یک شرکت کوچک مستقر در آفریقای جنوبی با نام VASTech SA Pty Ltd ابزاری را در اختیار رژیم قذافی قرار داده بود که با استفاده از آن رژیم می‌توانست گزارشی از تمام تماس‌های بین المللی وارد و خارج شده از کشور را داشته باشد. VASTech بحث درباره تجارت خود در لیبی را به دلیل توافق رازداری نپذیرفت.

پس از اینکه به دلیل همکاری قذافی در تسلیم مضنونان بمبگذاری پرواز 103 Pan Am در 1988 و پایان‌دهی به برنامه سلاح‌های کشتار جمعی، مجامع بین المللی تحریم‌های اقتصادی علیه حکومت وی را لغو نمودند، سرخوشی این حکومت در خرید ابزراآلات نظارتی آغاز گردید. برای تولیدکنندگان جهانی در تمام زمینه‌ها از فناوری شنود تا جت‌های مسافربر و تجهیزات نفتی، پایان تحریم‌های اقتصادی، رژیم قذافی را از کشوری منفور به مشتریی مطلوب بدل کرده بود.

مرکز جاسوسی طرابلس برخی اسرار درباره اینکه چگونه رژیم قذافی مردم را سانسور می‌کرد، افشا نموده است. اتاق نظارت، که افراد آشنا در این زمینه می‌گویند شرکت Amesys آن را با سیستم Eagle خود در اواخر 2009 مجهز کرده است، نشان می‌دهد که چگونه رژیم قذافی به خطرات ایجاد شده توسط فعالیت‌های اینترنتی آگاه بود، حتی اگر این کشورِ 6.6 میلیون نفری تنها 100000 کاربر اینترنتی داشته باشد.

سیستم Eagle به ماموران اجازه می‌دهد تا ترافیک شبکه را زیر نظر داشته و پست‌های الکترونیک مردم را بررسی نمایند.

Amesys در وب‌سایتش می‌گوید، سیستم استراق سمع‌شان برای سراسر یک کشور می‌تواند پست الکترونیک از هات‌میل، یاهو و جیمیل را نمایان ساخته و مکالمات چت در MSN و AIM را به واسطه آن نمایش دهد. آنها می‌گویند، ماموران می‌توانند تمام ترافیک اینترنتی را درخواست نمایند، حالتی که از طریق آن به صورت فوری و بلادرنگ می‌توان با وارد کردن کلمات کلیدی، آدرس‌های ایمیل یا نام فایل‌های ضمیمه شده به جست‌وجو در میان انبوه ارتباطات پرداخت.

نامشخص است که چه تعداد افراد برای واحد نظارت کار نمودند یا چه مدت این واحد عملیاتی بوده است.

در طبقه زیرین اتاق نگهداری، فعالیت‌های آنلاین لیبیایی‌ها از کف تا سقف اتاق در قفسه‌هایی جای گرفته است. وال استریت ژورنال چندین پرونده نظارتی را از قفسه‌ها بررسی نموده، که شامل فعالیت‌های دو فرد ضد قذافی – یکی در لیبی و دیگری در بریتانیا – می‌شود. این افراد به دلیل محتوای وب‌سایت‌های‌ شان برای حکومت لیبی شناخته شده هستند. اپراتورهای اطلاعاتی حکومت لیبی در حال نظارت بر گفت‌وگوی ایمیل این دو بودند که در آن، دو مرد در خصوص اینکه چه چیزی را در وب‌سایت‌هایشان به بحث گذارند، گفت‌وگو می‌نمودند.

در یک ایمیل به تاریخ 16 سپتامبر 2010، تعدادی در این‌باره بحث می‌کردند که به اختیارات اصلاحی فرزند قذافی، سیف الاسلام، اعتماد نمایند، سیف الاسلام فردی بود که در آن زمان انتظار بسیاری می‌رفت که پس از پدر خود به عنوان رهبر لیبی منصوب شود. در این گفت‌وگو یک مرد به دیگری اخطار می‌دهد که قذافیِ جوان دردسر است. «می‌دانم که شما امیدوارید که سیف راه حل خوبی خواهد بود. اما... سیف راه حل مناسبی نیست. دارم به شما اخطار می‌دهم.»

در مرکز نظارتی حکومت لیبی، اثراتی از پژوهشگر دیده‌بان حقوق بشر، Heba Morayef، فردی که با گزارشات لیبی سر و کار داشته، نیز دیده می‌شود. فایل‌های نظارتیِ حداقل دو فعال ضد قذافی شامل ایمیل‌های نوشته شده توسط این پژوهشگر و همچنین پیغام‌های ارسال شده برای این پژوهشگر است.

در یک ایمیل، به تاریخ 12 اوت 2010، یک فعال لیبیایی به خانم Morayef التماس می‌کند تا به او و هم‌قطارانش در پرونده دادگاهی که علیه آنها اعلام جرم شده کمک نماید. آن فرد می‌گوید، «قانون در این پروند طرف ماست اما ما می‌ترسیم. ما به کمک احتیاج داریم.» ایمیل به سمت جزییات ویژه‌ای درباره شاکیان پرونده که اعضای رده بالای گروه مدافع رژیم قذافی هستند می‌رود.

خانم Morayef روز دوشنبه به قاهره جایی که او مسقر است، رسیده و می‌گوید که آخرین بار در 16 فوریه با فعال مستقر در بنغازی در تماس بوده است. او معتقد است که آن فرد زمانی که جنگ داخلی یک هفته بعد به شکست منتهی شد، مخفی گردید.

فایل دیگری، به تاریخ 6 ژانویه 2011، درباره دو فرد است، یکی از آن دو رمضان نام دارد که در تلاش هستند تا یک ویدیوی ضد قذافی را در وب آپلود نمایند.

در مرکز سوییچ تلفن بین المللی لیبی، جاییکه تماس‌های تلفنی به کشور وارد و از آن خارج می‌شود، یک گروه جداگانه از ماموران امنیتی قذافی در اتاقی که با دستگاه‌های شرکت VASTech تجهیز شده است، کار می‌کردند. آنها در اینجا ماهیانه حدود 30 تا 40 میلیون دقیقه مکالمه تلفنی را به دست آورده و آنها را برای سالها بایگانی کرده‌اند.

آندره شولتر، مدیر فروش و بازاریابی VASTech، با ذکر رازداری در قراردادها از اظهارنظر درباره تاسیسات لیبی خودداری نمود. آقاب شولتر در اظهاریه‌ای عنوان داشت، شرکت تنها به دولت‌هایی که به صورت بین‌المللی توسط سازمان ملل به رسمیت شناخته شده‌اند و تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار ندارند، فروش تجهیزات دارد. و مطابق با قوانین سازمان ملل، ایالات متحده و اتحادیه اروپا رفتار می‌کند.

جزییات دقیق دستگاه‌های نصب شده توسط شرکت VASTech در لیبی نامشخص است. VASTech می‌گوید فناوری استراق سمع آنها برای مبارزه با جرایمی مانند تروریسم و قاچاق اسلحه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

توضیحی از محصولات نظارتی Zebra در نمایشگاه‌های تجاری این را به ما می‌فهماند که آنها می‌توانند حجم بالایی از ترافیک اینترنتی را به دست آورده و ذخیره نمایند و فیلترهایی را به ماموران پیشنهاد می‌دهد که با استفاده از آن می‌توانند به ارتباطات به خصوصی از حجم بالای داده‌ها دست یابند. همچنین Zebra ویژگی تجزیه لینک را فراهم می‌کند؛ ابزاری که به ماموران کمک می‌کند تا ارتباطات بین افراد را بر اساس تجزیه الگوهای تماس‌شان شناسایی نمایند.

قابلیت‌های این چنینی در زمانیکه کشور در وضعیت جنگ داخلی بود، باعث وحشت می‌شد. بیشتر ناآرامی‌های اخیر توسط اسکایپ سازمان‌دهی شده بود، که فعالان اینترنتی آن را ایمن‌تر از چت اینترنتی یافتند.

قیام مردم لیبی بر تلاش‌های رژیم برای دست یابی به فناوری نظارتی بیشتر، افزود. در 15 فوریه امسال، تظاهرات ضد قذافی در بنغازی آغاز شد، مقامات رسمی ارتباطات لیبی جلسه‌ای را با مسئولان Narus، شرکتی که در زمینه تولید محصولات نظارت بر اینترنت فعالیت می‌کند، در بارسلونا ترتیب دادند. شخصی آشنا با مسایل این چنینی می‌گوید، ضرورت این ملاقات بالا بوده است چرا که بایستی سیستمی وسیع راه اندازی می‌شد.

این شخص می‌گوید، در ملاقاتی آقای Eljabu به مقامات رسمی شرکت Narus گفته است که ویزاهای‌شان بسیار سریع آماده خواهد شد، تا روز بعد بتوانند به لیبی بروند. شرکت Narus به دلیل ترس از لطمه به شهرت و وجه شرکت، سفر به طرابلس را رد کرده است.

اما برای رژیم قذافی دیر شده بود. یک هفته بعد، مردم لیبی کنترل بنغازی، دومین شهر بزرگ کشور، را در دست گرفتند و طرابلس تحت تاثیر ناآرامی‌ها قرار گرفت. در اوایل ماه مارس، سرهنگ قذافی اینترنت لیبی را به صورت کامل قطع کرد. تمام کشور تا هفته پیش آفلاین بود، تا اینکه مردم کنترل طرابلس را نیز در دست گرفتند.

منبع:نگهبان