زندگی در کامپیوتر (بخش پایانی)

بالاخره پس از گذشت حدود سی سال از زمانی که کاربران بخش اعظم کارهای پردازش، تولید و مصرف محتوای خود را با استفاده از کامپیوترهای شخصی (چه رومیزی و چه قابل حمل) انجام دادند، اکنون علاوه‌بر آن سیستم‌های جاگیر و پر سر و صدا، گزینه‌های دیگری هم در اختیار دارند. سال‌ها پیش، برای در‌اختیار داشتن یک سیستم پردازشی لازم بود قطعاتی انتخاب شود، در جعبه‌ای قرار گیرد و به صفحه کلید و ماوس و نمایشگر متصل شود. در نهایت، کامپیوتری همه کاره حاصل می‌شد که شاید به همه قدرت آن نیز نیازی نداشتیم.

برای مشاهده ادامه خبر به ادامه مطلب مراجعه کنید

اما اکنون این دستچین کردن منابع پردازشی و ذخیره‌سازی، ورودی و خروجی و هماهنگ‌کردن و کنار هم چیدن آن‌ها به گونه‌ای دیگر در جریان است. اکنون وقتی شما اسمارت‌فون ، تلویزیون هوشمند و حتی خودرو یا یخچالی برای خانه انتخاب می‌کنید، علاوه‌بر تأمین ملزومات زندگی خود به نوعی یک سیستم کامپیوتری را نیز جمع کرده‌اید و اگر کمی با مقوله‌های فناوری آشنا باشیم قطعاً در انتخاب این ابزارها و هماهنگی میان آن‌ها دقت خواهیم کرد. در چنین شرایطی خانه شما تبدیل به یک کامپیوتر بسیار بزرگ می‌شود که کیس، نمایشگر، صفحه‌کلید و پردازشگر آن، در و دیوار و ابزارهای دور و برتان است. رسیدن به این مرحله از دسترسی به منابع پردازشی و اطلاعاتی مدت‌ها زمان برده است و شاید بتوان گفت که امروز همه‌چیز برای استفاده از این امکان آماده است. تغییر رفتار کاربران در استفاده از ابزارهای پردازشی، مسیر پردازش را به سویی کشانده که بازنگری در نحوه ارائه سیستم‌های پردازشی را نیز  طلب می‌کند. سبک جدید زندگی دیجیتال و رویا‌رویی انسان امروز با اقیانوسی بی‌کران از اطلاعات و در نتیجه، نیاز وی به مدیریت و پردازش این حجم عظیم داده‌ها، وجود راهکارهای مناسبی را الزامی کرده است. تبلت‌ها در چنین دوره‌ای به کمک بسیاری از کاربران آمده‌اند؛ ابزاری که به تعبیری چیزی بین کامپیوتر و اسمارت‌فون بوده و پیوندی بین کاربران این دو ابزار ایجاد کرده است. تبلت کلید دستیابی بهینه به اطلاعاتی است که امروزه در دنیا در گردش است و روزانه بر میزانش افزوده می‌شود.

در مقاله پیش رو، تلاش شده تا به جایگاه تبلت در فضای رایانش (Computing) امروز و آینده نگاهی گذرا انداخته شود و به این موضوع توجه شود که تبلت ابزاری مستقل نیست بلکه یکی از ده‌ها ابزار پردازشی است که در کنار سایر گزینه‌های پردازشی امروزی معنا می‌یابد.هرچند از اوج‌گیری تبلت‌ها زمان زیادی نمی‌گذرد، ایده تبلت‌ها سال‌های سال است که از سوی بسیاری از متخصصان و شرکت‌ها دنبال می‌شده است. طی چند سال اخیر و با فراهم آمدن زمینه‌های لازم برای همه‌گیر شدن تبلت‌ها و مهم‌تر از همه، تغییر سبک استفاده از اطلاعات از سوی کاربران، تبلت‌ها در خط مقدم ابزارهای رایانش (Computing) به‌خصوص در حوزه مصرف محتوا قرار گرفته‌اند. رابط کاربری خاص تبلت‌ها یکی از برگ‌های برنده آن در مرور اطلاعات بی‌کرانی است که کاربران هر روز با آن مواجه هستند؛ چیزی که دیگر با ماوس و صفحه کلید (دست‌کم در حوزه مصرف محتوا ) امکان ندارد یا بسیار دشوار است.

 

دوره سوم: مین‌فریم در آسمان

تکرار دوباره تاریخ توسط کلاود(قسمت پایانی)

کاربران
در حال حاضر، تبلت‌ها سبب شده‌اند که بازار پی‌سی بخشی عمده از مشتریان خود را از دست بدهد و با ایجاد شکافی قابل‌توجه بین مشتریان متمرکز پی‌سی‌‌های سنتی، اکنون این مشتریان بین تبلت‌ها و حتی اسمارت‌فون‌ها و سایر گونه‌ها پخش شده‌اند. نتیجه این شده است که بازار پی‌سی دیگر آن تمرکز و یکدستی سنتی را ندارد و این زنگ خطری است برای تولیدکنندگان و فروشندگان سنتی پی‌سی. همین تحلیل‌ها سبب می‌شود شرکت‌هایی نظیر اچ‌پی یا دل که بازار بزرگی در حوزه کامپیوترهای شخصی داشتند، به فکر چاره بیفتند. خرید شرکت Wyse از سوی شرکت دل حرکت معناداری از سوی این شرکت بود که خبرش آوریل امسال منتشر شد. Wyse از اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی در حوزه dumb terminal فعال بوده است و می‌توان حدس زد که چرا دل به آن علاقه‌مند شده است.

سخن گفتن از تاریخ محاسبات و رایانش بدون در نظر گرفتن جایگاه کاربرانی که از آن استفاده می‌کنند، کامل نیست و باید از همان ابتدا به گروه‌هایی که از چنین فناوری‌هایی استفاده می‌کنند، نیز توجه داشته باشیم. به‌طور کلی می‌توان در این حوزه دو گروه را تشخیص داد که نیازها و توانمندی‌های هرکدام متفاوت است. گروه مصرف‌کننده‌ها (consumer) و گروه مشتری‌ها (costumer). حضور تبلت‌ها در میان مردم و مورد پذیرش قرار گرفتن گسترده آن‌ها از سوی طیف وسیعی از مردم عادی را می‌توان ناشی از تغییرات عمده‌ای دانست که در جامعه امروزی ایجاد شده است. امروزه بیشتر مردم روی انجام کارها به‌طور مثال از طریق وب تکیه می‌کنند و برای انجام بسیاری از وظایف روزمره و کاری خود از وب استفاده می‌کنند. در نتیجه نیاز به توان ارتباطی و پردازشی مناسبی دارند و نیاز به گزینه‌های بیشتری که بتوانند بر‌حسب شرایط از آن ابزار خاص استفاده کنند. بنابراین شرایط موجود بهترین زمان برای تفکیک کاربران ابزارهای پردازشی و هدف‌گیری‌های دقیق‌تر به سوی بازارهای جدید است؛ کاربرانی که روزانه بر تعدادشان افزوده می‌شود و ابزارهایی که روز به روز بیشتر و بیشتر اختصاصی می‌شوند.

دیدگاه شرکت‌ها

حدود سی سال زمان لازم است تا یک تحول اساسی در حوزه فناوری اطلاعات میان مردم جا بیفتد. رابرت کرینگلی در سال 1992، در کتاب امپراتوری‌های تصادفی (Accidental Empires ) با همین دیدگاه مرگ کامپیوترهای شخصی را پیش‌بینی کرده بود. در واقع با توجه به این‌که کامپیوترهای شخصی در میانه دهه ۱۹۷۰ میلادی پا به عرصه گذاشتند، با پذیرفتن نظر وی، اکنون می‌توانیم انتظار داشته باشیم که پی‌سی‌ها به آخر خط خود رسیده‌اند. استیو جابز، بنیان‌گذار منحصر به‌فرد اپل، در سال 2010 میلادی، گذار از دوره پی‌سی‌ها به دوره تبلت‌ها را با گذار از دوره ماشین‌های باری به دوره خودروهای سواری مقایسه کرد و بیان کرد که «دوره پسا پی‌سی (Post Pc) نزدیک است. پی‌سی‌ها روزی نیازهای ما را پوشش می‌دادند اما اکنون گزینه‌های دیگری هم داریم.» اما این ایده مخالفانی نیز دارد. از جمله این مخالفان، شرکت مایکروسافت است که تبلت‌ها را به‌عنوان جایگزینی کامل برای پی‌سی‌ها به رسمیت نمی‌شناسد.

فرانک شاو، سخن‌گوی شرکت مایکروسافت، در سی‌امین سالگرد نخستین کامپیوتر شخصی شرکت آی‌بی‌ام (Original IBM PC) ادعای اپل در‌مورد آغاز عصر Post PC را رد کرد. او مدعی است که فناوری مایکروسافت همچنان فناوری غالب در سی سال آینده خواهد بود. با این‌حال، مارک‌دین از آی‌بی‌ام در همین جمع، نظری مخالف شاو داشت. وی می‌گوید: «وقتی به طراحی پی‌سی کمک می‌کردم، هرگز فکر نمی‌کردم آن‌قدر عمر کنم که شاهد زوال آن نیز باشم. با این‌که نام پی‌سی‌ها همچنان به‌عنوان ابزارهایی که بیشترین مصرف را داشته‌اند، در تاریخ ثبت خواهد شد، اما دیگر مثل سابق در خط مقدم دنیای رایانش نخواهند بود. آن‌ها راهی را دنبال خواهند کرد که پیش از این لامپ خلأ، ماشین تایپ، گرامافون، CRT و لامپ رشته‌ای در پیش گرفتند.» البته وی به این اظهار نظر بسنده نکرد و واگذاری بخش پی‌سی خانگی شرکت IBM به شرکت Lenovo در سال 2005 میلادی را ناشی از آینده‌نگری این شرکت قلمداد کرد. به بیان وی، در آن زمان بسیاری چنین اقدامی را نابخردانه می‌دانستند، حال آن‌که اکنون می‌توان دلیل آن‌را بهتر درک کرد و آن‌را تصمیمی ناشی از پیش‌بینی دوره پسا پی‌سی دانست.

در این میان، کوین ترنر مدیر عملیاتی شرکت مایکروسافت در اظهار نظری دوره جدید رایانش را PC Plus می‌نامد؛ چیزی که بیل گیتس در سال 1999 در مقاله «چرا کامپیوتر شخصی نخواهد مرد» (Why the PC will Not Die) از آن سخن گفته بود. به عقیده ترنر، پی‌سی‌ها همچنان به حیات خود ادامه خواهند داد: «ما معتقدیم که اپل در اشتباه است. آن‌ها در مورد دوره پسا پی‌سی سخن گفته‌اند و به گمان ما، بر‌اساس آن‌چه در واقعیت و در دنیای ما وجود دارد، چنین ایده‌ای نادرست است. ما معتقدیم که ویندوز 8 گامی جدید در دنیای pc plus است. می‌توان ابزارهای مصرف محتوا (با ابزارهایی نظیر تبلت) و تولید محتوا (با ابزارهایی نظیر پی‌سی‌ها) را به گونه‌ای طراحی کرد که با هم در تعامل باشند و با زدن دکمه‌ای بین این دو دنیا جابه‌جا شویم.» مایکروسافت برخلاف بسیاری از شرکت‌های دیگر، ایده دنیای تمام لمسی را نمی‌پذیرد و در‌اختیار داشتن قابلیت‌های لمسی، استفاده از قلم و ماوس و صفحه کلید را در کنار هم و در جایی که لازم است، بیشتر می‌پسندد.رنه اوریچیو (Renee Oricchio) از نشریه Inc نیز معتقد است که سخن گفتن از مرگ پی‌سی‌ها خیلی اغراق‌آمیز است. تاد بردلی، مدیر اجرایی گروه سیستم‌های شخصی و پرینتر اچ‌پی،  نیز ایده «دوره post pc » را نمی‌پذیرد و آن را نادرست می‌داند: «وقتی فرزند شما می‌خواهد به دانشگاه برود، به چه نیاز دارد؟ به یک پی‌سی. وقتی یک کسب‌و‌کار راه می‌اندازید و نیاز به کارمندانی فعال دارید، نیاز به پی‌سی دارید. مقیاس بازار جهانی پی‌سی عظیم است»با این‌حال، وی نقش رو به رشد تبلت‌ها را نیز نادیده نمی‌گیرد. وی که از پیشگامی اچ پی در ابداع رابط‌های لمسی و سابقه طولانی این شرکت در این حوزه سخن می‌گوید، معتقد است که این نوع رابط کاربری فرصتی تأثیرگذار را ایجاد کرده؛ چه از نظر بازار عظیمی که در اختیار فروشنده‌ها می‌گذارد و چه برای مشتریانی که با در‌اختیار داشتن حق انتخاب‌های بیشتر، برنده‌های واقعی خواهند بود. به عقیده بردلی دو روند جدی در پیش است که در اواخر دهه حاضر بر بازار تأثیر خواهد گذاشت. نخست این‌که با رشد انفجاری انواع ابزارهای جدید (تبلت‌ها، تلفن‌ها و...) مصرف کننده‌ها نیاز خواهند داشت به گونه‌ای این مجموعه ابزارها و نیز حساب‌های کلاود را مدیریت کنند. موضوع دوم هم بحث بسیار مهم امنیت است که در سال‌های آینده موضوع بحث برانگیزی خواهد شد.  پیتر جاگر (Peter Jaeger)، یکی از مدیران اجرایی مایکروسافت آلمان، امسال در IFA بیان کرد که پی‌سی اکنون به معنای personalized computing (کامپیوترهای شخصی‌شده)  شده است. مایکروسافت تنها شرکتی است که پلتفرمی برای همه انواع ابزارهای رایانش در اختیار دارد. مشتریان می‌توانند اکنون پی‌سی را نه به‌عنوان یک ابزار فیزیکی بلکه به‌عنوان یک فعالیت در نظر بگیرند.

 

دوره چهارم: ترکیبی از سه دوره

بسیاری معتقد هستند که پی‌سی‌ها با مجهز بودن به صفحه‌کلیدها و نمایشگرهای بزرگ و امکان اتصال به وب، همچنان برای بسیاری از کارها و وظایف، ایده‌آل هستند. به نظر می‌رسد مفهوم «پسا پی‌سی» و حتی «پسا پسا پی‌سی» و «پی‌سی پلاس» به‌خوبی درک نشده است و نیاز است دیدگاه شرکت‌هایی که چنین القابی را به دوره جدید رایانش نسبت می‌دهند، بیشتر مورد بحث و تحلیل قرار گیرد. به هر حال در دوره جدید، مصرف‌کننده‌ها و کاربران عادی که اصلاً نیازی به پردازش‌های حرفه‌ای ندارند و توقع‌شان از یک سیستم‌ پردازشی، تنها سرزدن به ایمیل‌ها و شبکه‌های اجتماعی و کارهایی روزمره است، دیگر مثل گذشته نیازی به خرید یک پی‌سی بزرگ ندارند‌. ابزاری نظیر یک تبلت امکان این «مصرف محتوا» را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. تنها کاربرانی که نیاز به توان پردازشی بالا دارند، نیاز به خرید پی‌سی با همه ویژگی‌هایش خواهند داشت. آن‌گونه که پیدا است، اسمارت‌فون‌ها و تبلت‌ها از یک سو و پی‌سی‌ها از سوی دیگر یکدیگر را تکمیل خواهند کرد. شرکت‌های تجاری همچنان به پی‌سی احتیاج دارند اما در عین حال در‌اختیار گذاشتن تبلت، کارمندان را به سطح بالاتری از کارآمدی خواهد رساند. درست همانند کاربران خانگی که در کنار پی‌سی خود، تبلت هم خواهند داشت؛ همان‌طور که ابزارهایی نظیر کنسول‌ها و تلویزیون‌های هوشمند نیز دارند. همه این ابزارها آن کامپیوتر بزرگی را تشکیل می‌دهند که کارهای پردازشی و ذخیره‌سازی‌مان از طریق آن انجام خواهد شد. تبلت‌ها نه به‌عنوان کامپیوترهای آینده، بلکه به‌عنوان یکی از قطعات این کامپیوتر بزرگ نقش خود را ایفا خواهند کرد. اکنون در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که دیگر این کامپیوتر نیست که در زندگی ما است؛ بلکه در حقیقت ما هستیم که در کامپیوتر زندگی می‌کنیم و بدون شک تبلت یکی از ملزومات زندگی در کامپیوتر است.
بخش اول مقاله
بخش دوم مقاله